Powszechnie wiadomo, że każdego rodzica wiąże obowiązek utrzymywania i płacenia alimentów na rzecz małoletniego dziecka. Warto zaznaczyć, że alimenty przysługują uprawnionemu nie tylko w przypadku wydania takiego orzeczenia przez Sąd, ale z mocy prawa, tj. z art. 133 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, zgodnie z którym rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.
Przepisy regulujące alimenty nie podają jednak, do jakiego wieku dziecka należy go utrzymywać. Art. 133 § 1 kro wskazuje jedynie, że alimenty należą się aż do momentu, w którym dziecko będzie w stanie utrzymać się samodzielnie, co niekoniecznie musi się zawsze wiązać z osiągnięciem pełnoletniości. Niejednokrotnie podczas udzielania porad prawnych spotykamy się z błędnym przeświadczeniem, że alimenty przysługują dzieciom do 18. roku życia czy do momentu rozpoczęcia przez nie nauki na studiach wyższych. Z powodu tego błędnego przeświadczenia zdarzają się również sytuacje, w których rodzice w tych momentach automatycznie zaprzestają regulowania alimentów na dzieci, narażając się na ryzyko wszczęcia przeciwko nim egzekucji przez komornika sądowego. Podkreślić bowiem należy, że jeśli obowiązek alimentacyjny stwierdzony jest orzeczeniem sądowym opatrzonym klauzulą wykonalności, to takie dziecko może w przypadku nieotrzymania alimentów, wszcząć egzekucję przeciwko rodzicowi. Komornik sądowy nie jest uprawniony do badania w takich sytuacjach, czy obowiązek alimentacyjny faktycznie wygasł.
Aby uregulować przedmiotową kwestię, rodzic zobowiązany do alimentów na rzecz dziecka, powinien sam wytoczyć przeciwko niemu powództwo o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. W takim postępowaniu rodzic powinien wykazać, że jego dziecko jest już w stanie samodzielnie się utrzymać, ponieważ np. pracuje i dochody otrzymywane z tej pracy zaspokajają jego wszystkie usprawiedliwione potrzeby. Istnieją również trzy dodatkowe przesłanki, które pozwalają na uchylenie się od alimentów na rzecz pełnoletniego dziecka. Pierwszą z nich jest trudna sytuacja majątkowa samego rodzica, którego obowiązek alimentacyjny jest połączony z nadmiernym dla niego uszczerbkiem. Sytuacja ta nie może jednak być zawiniona przez tego rodzica np. w taki sposób, że celowo rezygnuje on z pracy, aby nie płacić alimentów.
Druga przesłanka to brak dokładania przez dorosłe dziecko starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się. Ustawodawca słusznie przyjął, że o ile rodzice muszą podzielić się z dzieckiem niepełnoletnim nawet najmniejszymi dochodami, to w przypadku dziecka już pełnoletniego niezgodne z zasadami współżycia społecznego byłoby wymaganie od nich bezwarunkowej alimentacji, czyli takiej która jest wykonywana bez względu na postawę i zachowanie się uprawnionego. Wymaganie od rodziców alimentów na rzecz dorosłego dziecka w sytuacji, gdy ono samo nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się, byłoby niewychowawcze i szkodliwe dla samego dziecka, a co więcej, tworzyłoby złe, etycznie nieusprawiedliwione wzorce zachowań i jako takie należałoby je uznać za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Jeśli mamy zatem do czynienia z pełnoletnim dzieckiem, które z zawinionych przez siebie powodów nie osiąga dochodów pozwalających na samodzielne utrzymanie się, to niewątpliwie uzasadnia to uchylenie się rodzica od obowiązku alimentacyjnego.
Ostatnim powodem umożliwiającym uchylenie się od alimentów na rzecz dorosłego dziecka, jest sprzeczność żądania alimentów z zasadami współżycia społecznego. Przez zasady współżycia społecznego należy rozumieć podstawowe zasady etycznego i uczciwego postępowania w stosunkach społecznych, odwołujące się do zasad słuszności czy lojalności. W przypadku alimentów przysługujących pełnoletniemu dziecka mogą to być przykładowo sytuacje, w których dziecko zachowuje się nagannie wobec rodzica lub innych członków rodziny czy celowo rezygnuje z przysługujących mu świadczeń (np. stypendium), aby w dalszym ciągu otrzymywać alimenty od rodzica.
Kancelaria od wielu lat prowadzi postępowania o alimenty na rzecz pełnoletnich dzieci (zarówno po stronie rodziców, jak i dzieci) i biorąc pod uwagę indywidualne okoliczności danej sprawy, przedstawia Klientom różne możliwości uregulowania tych kwestii, wskazując jednocześnie na wszelkie konsekwencje z tym związane. Przypominamy więc o możliwości kontaktu z Kancelarią w sprawach rozwodowych przez Facebook’a lub:
tel.: + 48 91 484 29 35
e-mail: kancelaria@radcaprawny-bd.pl, k.szelepajlo@radcaprawny-bd.pl