W ostatnich miesiącach coraz większe zaniepokojenie budzi praktyka organów ścigania polegająca na tzw. oględzinach telefonów komórkowych. Praktyka ta, jak słusznie wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich, nie zapewnia osobom objętym czynnościami procesowymi adekwatnego poziomu ochrony konstytucyjnych wolności i praw.

Kodeks postępowania karnego w art. 217 przewiduje, że rzeczy mogące stanowić dowód lub podlegające zabezpieczeniu powinny zostać wydane na żądanie uprawnionego organu.

Rzeczona praktyka budzi jednak poważne wątpliwości z punktu widzenia ochrony prawa do prywatności (art. 47 Konstytucji RP) oraz prawa do tajemnicy komunikowania się (art. 49 Konstytucji RP). Tym bardziej, że – jak wskazuje się w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka – dostęp do danych zapisanych w urządzeniu cyfrowym może prowadzić do głębokiej ingerencji w sferę prywatną jednostki.

W wyroku z 4 października 2024 r. Trybunał Sprawiedliwości UE jednoznacznie stwierdził, że dostęp do danych z telefonu komórkowego w celu wykrywania i ścigania przestępstw musi opierać się na przepisach prawa krajowego, które są precyzyjne, proporcjonalne oraz przewidują niezależną kontrolę (sądową lub administracyjną). Z kolei Europejski Trybunał Praw Człowieka wielokrotnie podkreślał, że jakakolwiek ingerencja w prawo do prywatności, gwarantowane regulacją art. 8 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, musi spełniać wymogi legalności, niezbędności i proporcjonalności – co obejmuje także procedury uzyskiwania dostępu do informacji elektronicznych.

W tym kontekście aktualna praktyka oględzin wewnętrznych, które nie podlegają wystarczającej kontroli sądowej, może prowadzić do nieproporcjonalnej ingerencji w życie prywatne obywateli.

Podążając za postulatem Rzecznika Praw Obywatelskich, podkreślenia wymaga, że tylko konkretne uregulowanie ww. kwestii zmniejszy ryzyko występowania możliwych nadużyć w kontekście prawa do prywatności, bowiem wszelkie czynności procesowe ingerujące w tę sferę muszą być dokonywane z zachowaniem najwyższych standardów ochrony praw człowieka.

Kontakt z Kancelarią możliwy jest przez Facebook’a lub:
☎️: + 48 91 484 29 35
✉️: kancelaria@kancelaria-bd.pl