Ostatnie wydarzenia wokół wskaźnika WIBOR wywołały szeroką dyskusję wśród kredytobiorców
i banków. Dnia 11 września 2025 roku Rzecznik Generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przedstawił opinię w sprawie dotyczącej kredytów opartych o wskaźnik WIBOR. Stanowisko to nie stanowi wyroku ale jest istotną wskazówką co do kierunku, w jakim może podążyć TSUE przy wydawaniu orzeczenia, którego publikacja spodziewana jest w najbliższych miesiącach.

W ocenie Rzecznika Generalnego, przepisy dyrektywy 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich mogą mieć zastosowanie do analizy postanowień umownych przewidujących zmienne oprocentowanie oparte na wskaźniku WIBOR. Jednocześnie Rzecznik wskazał, że sąd krajowy nie jest uprawniony do badania samej metodologii ustalania wartości wskaźnika referencyjnego WIBOR

W omawianej sprawie częstochowski Sąd Okręgowy zwrócił się do TSUE z następującymi pytaniami:

1. czy sądy krajowe mogą badać postanowienia umów kredytowych dotyczące zmiennego oprocentowania opartego o WIBOR?,
2. czy takie postanowienia podlegają kontroli pod kątem przejrzystości i zrozumiałości dla konsumenta?,
3. czy brak pełnej i jasnej informacji o ryzyku WIBOR może oznaczać, że klauzula jest nieuczciwa i narusza dobre obyczaje ?,
4. jeśli klauzula WIBOR zostanie uznana za abuzywną – czy umowa kredytowa może dalej funkcjonować tylko w formule opartej o marżę banku, czy też staje się nieważna w całości ?

Najważniejsze wnioski płynące z opinii:

• klauzule zmiennego oprocentowania opartego o wskaźnik WIBOR podlegają – wbrew stanowisku sektora bankowego – kontroli na gruncie dyrektywy 93/13, albowiem przepisy prawa polskiego nie nakładają na kredytodawców obowiązku stosowania w umowach kredytu hipotecznego wskaźnika WIBOR ani, co więcej, żadnego innego konkretnego wskaźnika referencyjnego, a zatem nie są wyłączone z zakresu stosowania dyrektywy 93/13,
• warunek umowy przewidujący zastosowanie zmiennego oprocentowania opartego na wskaźniku referencyjnym WIBOR dotyczy „głównego przedmiotu umowy”, co wyłącza go spod oceny w przedmiocie nieuczciwości tylko w przypadku spełnienia przez ww. warunek wymogu przejrzystości, tj. sformułowania przez przedsiębiorcę prostym i zrozumiałym językiem,
• aby spełnić wymóg przejrzystości bank powinien poinformować konsumenta w sposób wystarczająco precyzyjny i dokładny o: nazwie wskaźnika referencyjnego (WIBOR), nazwie jego administratora oraz wskazać na potencjalne konsekwencje ekonomiczne dla konsumenta wynikające ze stosowania tego wskaźnika, tak aby kredytobiorca mógł oszacować przede wszystkim całkowity koszt kredytu,
• informacje muszą być przekazane przez kredytodawcę w wystarczająco precyzyjny i dokładny sposób a brak pełnej i przejrzystej informacji pozostaje sprzeczny z wymogami przejrzystości
  i dobrej wiary wynikającymi z dyrektywy 93/13,
• sam brak przejrzystości warunku umownego nie przesądza o nieuczciwości warunku umownego a sąd winien zweryfikować czy konsument wyraził świadomą zgodę na ryzyko związane ze stosowaniem spornego warunku umownego po otrzymaniu pełnych i dokładnych informacji,
• na sądzie krajowym spoczywa obowiązek sprawdzenia, czy bank przekazał konsumentowi wszystkie istotne informacje umożliwiające mu ocenę skutków ekonomicznych zawieranej umowy a zatem czy kredytodawca, traktujący konsumenta w sposób sprawiedliwy i słuszny, mógł rozsądnie zakładać, że konsument ten przyjąłby taki warunek w drodze negocjacji indywidualnych umowy,
• sądy krajowe mogą na podstawie dyrektywy 93/13 oceniać warunki umowne oparte
  na wskaźnikach referencyjnych, jednakże badanie samej metody ustalania wskaźnika WIBOR, wykracza poza zakres stosowania dyrektywy 93/13.

Przedmiotowa opinia jest zatem niewątpliwie korzystna dla kredytobiorców i może stanowić przełom w sprawach dotyczących kredytów złotowych. Jeżeli TSUE podzieli ją w wyroku to kredytobiorcy zyskają podstawę kwestionowania umów opartych o wskaźnik WIBOR przed sądami krajowymi. Już z przedmiotowej opinii wynika jednak, iż każdą sprawę należy traktować bardzo indywidualnie, dokładnie badając nie tylko treść umowy ale także wszelkie okoliczności dotyczące jej zawarcia.

Autorem niniejszego artykułu jest adwokat Patrycja Korybska.

Zachęcamy do kontaktu z Sekretariatem Kancelarii celem umówienia nieodpłatnego spotkania,
na którym zostanie przeanalizowana Państwa umowa kredytu, a nadto przedstawione zostaną informacje o przysługujących Państwu względem banku roszczeniach.