BD Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów Barcz – Domańska

Wyrokiem z dnia 30 października 2018 r. o sygn. K 7/15 Trybunał Konstytucyjny stwierdził niezgodność z Konstytucją RP art. 115 a ustawy o Policji.

Zgodnie z tym przepisem, „Ekwiwalent pieniężny za jeden dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego oraz za każde rozpoczęte osiem godzin niewykorzystanego czasu wolnego ustala się w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym”. Zdaniem Trybunału, policjanci nie otrzymywali pełnej rekompensaty poniesionej straty za niewykorzystany urlop. W uzasadnieniu wyroku Trybunał zaznaczył, że: ,,Obowiązujące zasady obliczania ekwiwalentu powodują, że policjanci za każdy dzień niewykorzystanego urlopu otrzymują tylko 73 % dziennego uposażenia, a więc nie jest to pełna rekompensata poniesionej straty”. Prowadziło to do naruszenia istoty corocznego płatnego urlopu chronionego przez Konstytucję RP.

Wykonując wyrok Trybunału ustawodawca w przepisie art. 1 pkt 16 specustawy zmienił treść art. 115a ustawy o Policji. Brzmienie obowiązujące od 1 października 2020 r. jest następujące: ,,Ekwiwalent pieniężny za 1 dzień niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego ustala się w wysokości 1/21 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego policjantowi na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym”. Jednocześnie w przepisie art. 9 ust. 1 specustawy wprowadził regulację o następującej treści: ,,Przepis art. 115a ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą stosuje się do spraw dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy wszczętych i niezakończonych przed dniem 6 listopada 2018 r. oraz do spraw dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy policjantowi zwolnionemu ze służby od dnia 6 listopada 2018 r. Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. ustala się na zasadach wynikających z przepisów ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r. Przy obliczaniu wysokości ekwiwalentu pieniężnego przysługującego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za rok 2018 określa się proporcję liczby dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego przysługującego przed dniem 6 listopada 2018 r. oraz od dnia 6 listopada 2018 r.”.

Na pierwszy rzut oka wydawać by się było, że ww. rozwiązanie jest korzystne dla byłych funkcjonariuszy Policji. Niemniej jednak pod dogłębnej analizie ww. przepisu przejściowego dojść należy do przekonania, że do funkcjonariuszy Policji zwolnionych ze służby przed 06 listopada 2018 r. znajduje zastosowanie przepis art. 115a ustawy o Policji w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie wyroku Trybunału, a zatem uznanego za niezgodnego z Konstytucją RP.

W konsekwencji część wojewódzkich sądów administracyjnych oddaliło skargi byłych funkcjonariuszy Policji skarżących niekorzystne dla nich decyzje organów Policji odmawiające im ponownego przeliczenia ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oraz urlop dodatkowy.

Z drugiej jednak strony m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach w wyroku z dnia 17 marca 2021 r. o sygn. II SA/Ke 103/21 uznał wtórną niekonstytucyjność ww. zapisu i z tegoż względu uchylił zaskarżoną decyzję organu odwoławczego i decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, że: ,,W szczególności, nie można przyjąć, aby art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej stanowił przeszkodę do zastosowania w stanie faktycznym sprawy art. 115a ustawy o Policji w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2020 r., nadanym ustawą nowelizującą. Taka interpretacja wynika z przyjęcia wtórnej, oczywistej niekonstytucyjności normy odczytywanej z omawianych regulacji i nie było podstaw, aby z tego powodu odmawiać skarżącemu prawa do wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop”.

Powyższe rozstrzygnięcie uznać należy za słuszne, albowiem respektuje wyrok Trybunału i tym samym umożliwia byłemu skarżącemu funkcjonariuszowi Policji ponowne przeliczenie ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oraz urlop dodatkowy.

Informujemy, że Kancelaria zajmuje się sprawami związanymi z poruszanymi w artykule kwestiami, a w szczególności reprezentowaniem strony w postępowaniu przed organami Policji oraz sądowo administracyjnym.