Warunkowe umorzenie postępowania karnego jest jednym ze środków związanych z poddaniem sprawcy próbie. Zgodnie z art. 66 § 1 k.k. Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości, a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego, w szczególności nie popełni przestępstwa. Innymi słowy sprawca musi przekonać sąd, że istnieje wobec niego pozytywna prognoza kryminologiczna, tj., że w przyszłości nie wejdzie ponownie w konflikt z prawem. Nadto warunkowe umorzenie postępowania karnego można zastosować wobec sprawcy przestępstwa zagrożonego karą do 5 lat pozbawienia wolności.
Niewątpliwie warunkowe umorzenie postępowania karnego jest rozwiązaniem korzystnym dla sprawcy, któremu incydentalnie zdarzyło się wejść w konflikt z prawem. Z racji tego, że wobec sprawcy nie jest orzekana żadna kara może uzyskać on zaświadczenie o niekaralności z Krajowego Rejestru Karnego (choć sama informacja o warunkowym umorzeniu postępowania karnego podlega ujawnieniu w KRK i ulega wykreśleniu po upływie 6 miesięcy od zakończenia okresu próby orzeczonego w wyroku).
Co istotne, warunkowe umorzenie następuje na okres próby, który wynosi od roku do 3 lat i biegnie od uprawomocnienia się orzeczenia. Umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może w okresie próby oddać sprawcę pod dozór kuratora lub osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, instytucji albo organizacji społecznej, do której działalności należy troska o wychowanie, zapobieganie demoralizacji lub pomoc skazanym. Nadto umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd nakłada na sprawcę obowiązek naprawienia szkody w całości albo w części, a w miarę możliwości również obowiązek zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, albo zamiast tych obowiązków orzeka nawiązkę; sąd może nałożyć na sprawcę również inne obowiązki, a ponadto orzec świadczenie pieniężne lub zakaz prowadzenia pojazdów do lat 2 (art. 67 k.k.).
Podsumowując, w razie warunkowego umorzenia postępowania karnego sąd w wyroku stwierdza winę sprawcy, jednakże nie jest mu wymierzana kara, co oznacza, że świetle prawa jest osobą niekaraną.
Z poważaniem
adwokat Banach Patrycja